Σύμφωνα με εξαγγελίες της Υπ. Κεραμέως, μέσα στο Γενάρη θα κατατεθεί το νομοσχέδιο που αφορά την αξιολόγηση των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και τους όρους χρηματοδότησης αυτών, με τη μετατροπή της υπάρχουσας ΑΔΙΠ σε ΕΘΑΕΕ. Στο ίδιο νομοσχέδιο ανακοινώθηκε ότι θα περιλαμβάνεται και η απελευθέρωση της ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων με δίδακτρα.

Είμαστε ή δεν είμαστε με την αξιολόγηση;

Όπως συμβαίνει με κάθε νέο μέτρο, οι πολιτικοί εκπρόσωποι του συστήματος προσπαθούν να μας πείσουν για την χρησιμότητα του. Έτσι και η αξιολόγηση παρουσιάζεται ως μέσο εξορθολογισμού της λειτουργίας των ιδρυμάτων. Ποιοι, όμως, και με τι κριτήρια θα κρίνουν τα Πανεπιστήμια και εμάς που φοιτούμε σε αυτά;

Οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ιμπεριαλιστές που ανταγωνίζονται για το ποιος θα έχει μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα μας και θέλουν το λαό συμμορφωμένο με τα δικά τους συμφέροντα; Η εκάστοτε κυβέρνηση που συνεχίζει να ξηλώνει δικαιώματα και κατακτήσεις της νεολαίας και των εργαζομένων από εκεί που το άφησε η προηγούμενη; Τα συμβούλια των καθηγητών που τόσα χρόνια ακολουθούν τις πολιτικές αποφάσεις του συστήματος σε βάρος των φοιτητικών μας δικαιωμάτων; Ή κάποια “ανεξάρτητη” αρχή που θα απαρτίζεται από όλους τους παραπάνω;

Η αξιολόγηση, άλλωστε, δεν είναι κάτι καινούριο. Και τώρα γίνονται αξιολογήσεις που αφορούν το κατά πόσο έχουν συμμορφωθεί τα ιδρύματα στις επιταγές της συνθήκης της Μπολόνια, των μνημονιακών επιταγών και των οδηγιών του ΟΟΣΑ. Τα αποτελέσματα τα έχουμε δει: κατάργηση δωρεάν σίτισης-στέγασης-μεταφορών, χτύπημα στα επαγγελματικά δικαιώματα που εξασφαλίζει το πτυχίο, εφαρμογή ECTS κτλ.

Με το τωρινό νομοσχέδιο, με ξεκάθαρο τρόπο η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων θα εξαρτάται από την καλή ή κακή αξιολόγηση. Δηλαδή, με πιο άμεσο τρόπο θα χρησιμοποιείται η χρηματοδότηση ή η μη χρηματοδότηση ως μοχλός πίεσης στα ιδρύματα για να περάσει η επίθεση στα φοιτητικά μας δικαιώματά. Μπαίνουν κριτήρια για την-ας πούμε- σταθερή χρηματοδότηση που αφορά το 80% και επιπλέον κριτήρια για το υπόλοιπο 20%, το οποίο ποσοστό θα εξαρτάται από το πόσο καλά θα εφαρμόζει την επίθεση το κάθε Πανεπιστήμιο σε βάρος των φοιτητών.

Υπάρχουν άραγε αντικειμενικά “κριτήρια”;

Ένας βασικός παράγοντας που καθορίζει τις επιλογές της ντόπιας αστικής τάξης για το εκπαιδευτικό σύστημα είναι τα σχέδια που έχουν οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ιμπεριαλιστές για τη χώρα και στα οποία καλείται να προσαρμοστεί. Δεν είναι τυχαία η πρόσφατη επίσκεψη της Κεραμέως στην Αμερική και η συζήτηση γύρω από τη συνεργασία Αμερικάνικων και ελληνικών Πανεπιστημίων. Ούτε τυχαία είναι η μεγάλη έμφαση που δίνεται στην αξιολόγηση του ερευνητικού έργου και της λεγόμενης “εξωστρέφειας” των ιδρυμάτων, δηλαδή στην κατεύθυνση για περισσότερες συνεργασίες μεταξύ ελληνικών και ξένων Πανεπιστημίων. Η εξάρτηση της χώρας πρέπει να αποτυπώνεται και στο εκπαιδευτικό σύστημα και να περνάει ιδεολογικά στη νεολαία. Αυτή η διαδικασία, βέβαια, θα εξυπηρετήσει και την ανάδειξη επιστημονικού δυναμικού που θα τραβήξουν οι ισχυρές χώρες του εξωτερικού (brain drain). Και σε αυτή τη διαδικασία εκφράζεται, βέβαια, ο ανταγωνισμός μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής.

Από τη μία, η ανταλλαγή φοιτητών με συγκεκριμένα Πανεπιστήμια δείχνει τον προσανατολισμό που θέλουν για την εκπαίδευση. Από την άλλη, εξυπηρετεί μια κατεύθυνση που θέλει την είσοδο προαπαιτούμενων για την απόκτηση πτυχίου με πρακτικές, με συμμετοχή σε προγράμματα Erasmus. κτλ.

Η συσχέτιση του αριθμού αποφοίτων με τον αριθμό των εισακτέων, ως ένα από τα κριτήρια του 20% της χρηματοδότησης κινεί υποψίες ότι θα οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των εισακτέων και όχι σε αύξηση αυτών που θα βγάζουν μια σχολή. Μέσω της αξιολόγησης δίνεται επίσης η δυνατότητα να κλείνουν τμήματα ανάλογα με την απορρόφηση που θα έχουν οι απόφοιτοι μια σχολής. Προφανώς με αναπάντητο να μένει το ερώτημα τι θα κατοχυρώνει επαγγελματικά το πτυχίο όσων είναι ήδη απόφοιτοι της σχολής αυτής.

Ένα βασικό ζήτημα που προκύπτει για τις ελληνικές κυβερνήσεις είναι το ποια εναλλακτική μετα-λυκειακής εκπαίδευσης και τι εργασιακή προοπτική θα δοθεί στα πλατιά στρώματα που θα πεταχτούν εκτός Πανεπιστημίου με τα ταξικά μέτρα που περνάν. Απάντηση για λογαριασμό του συστήματος προσπάθησε να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ με την ίδρυση 37 νέων πανεπιστημιακών τμημάτων, την ίδια ώρα που κατήργησε τα ΤΕΙ. Αυτά τα τμήματα κλείνει με πρόταση στο νομοσχέδιο η ΝΔ αποφασισμένη να μείνει πιστή στην κατεύθυνση συρρίκνωσης του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς όμως να έχει άλλη σίγουρη εναλλακτική λύση.

Ένα μικρό, αλλά χαρακτηριστικό σημείο που δείχνει σε ποιος θέλουν να στερήσουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση είναι η αλλαγή που συζητάει η κυβέρνηση στα κριτήρια μεταγραφής φοιτητών και η προσμέτρηση του βαθμού των Πανελλαδικών εξετάσεων. Με τα θέματα των Πανελληνίων να δυσκολεύουν χρόνο με το χρόνο και με όλο και περισσότερους γονείς να μην μπορούν να πληρώσουν φροντιστήρια για τα παιδιά τους, είναι ευνόητο ότι αυτοί που τη χρειάζονται δεν θα τη δικαιούνται. Κι αν ένας πρωτοετής που ζορίζεται οικονομικά δεν πάρει μεταγραφή, μπορεί να μην καταφέρει να φοιτήσει.

Δίδακτρα από την πίσω πόρτα

Στο νομοσχέδιο θα συμπεριληφθεί και διάταξη που διευκολύνει την ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων με δίδακτρα από τα Πανεπιστήμια, χωρίς τη διαμεσολάβηση του Υπ. Παιδείας. Η αρχή έχει γίνει με τη δημιουργία ενός τέτοιου αγγλόφωνου προπτυχιακού τμήματος στο ΕΚΠΑ που ήδη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δρομολογήθηκε και άνοιξε φέτος με 6.000 ευρώ δίδακτρα ετησίως. Η πρώτη αυτή εφαρμογή διδάκτρων έστω και σε ξενόγλωσσο τμήμα, χτυπάει καμπανάκι κινδύνου για την καθιέρωση διδάκτρων σε όλα τα προπτυχιακά τμήματα, ένα ταξικό φραγμό που έχουν προσπαθήσει με διάφορους τρόπους να τον εισάγουν στα ελληνικά πανεπιστήμια (μέσω της αναθεώρησης άρθρου ΄16, με τέλη εγγραφής).

Εμείς σε τι πλαίσια κινούμαστε;

Μπροστά στις αντιδράσεις που ξέρουν ότι θα υπάρξουν θέλει το σύστημα να βρεθεί προετοιμασμένο. Με την ένταση στης φασιστικοποίησης προσπαθεί να τρομάξει όσους αγωνίζονται και να προλάβει όσους δεν έχουν βγει ακόμη στο δρόμο. Προσπαθεί να μας επιβάλει την λογική του ελέγχου μέσα από την απαγόρευση των διαδηλώσεων , των συνελεύσεων και να χτυπήσει συνδικαλιστικά δικαιώματα.

Ξεκίνησαν με τη νομική κατάργηση του ασύλου μέσα στο καλοκαίρι, συνεχίζουν με την αξιολόγηση και θα φέρουν διαγραφές φοιτητών και όριο φοίτησης (που από ν+2 έγινε ν+3), βάση του 10 και ξεχωριστή βάση για κάθε τμήμα, είσοδο στα Πανεπιστήμια με επίδειξη πάσο. Διαμορφώνουν μια εκπαίδευση βαθιά ταξική που δεν χωράει πολλούς από εμάς. Το νομοσχέδιο της αξιολόγησης έρχεται να σχηματοποιήσει το μηχανισμό που θα φροντίσει για την εφαρμογή των υπολοίπων μέτρων. Δεν αποτελεί μια θετική παρένθεση στην επίθεση.

Δεν υπάρχει κάποιος που μπορεί να κρίνει καλύτερα από εμάς, αν μας ταιριάζει αυτό που βιώνουμε στις σχολές. Αν αντέχουμε στους εξαντλητικούς ρυθμούς σπουδών, αν αντέχουμε τα έξοδα για να σπουδάσουμε, αν αντέχουμε το άγχος ότι μόνο το πτυχίο μας δεν φτάνει και πρέπει να πληρώνουμε για σεμινάρια και μεταπτυχιακά, αν δεχόμαστε ως επαγγελματική προοπτική την φυγή στο εξωτερικό.

Όσα προβλήματα και να θεωρεί ο καθένας ότι υπάρχουν στα Πανεπιστήμια, δεν έρχεται να μας τα λύσει η αξιολόγηση. Σύμφωνα με τις “αξιολογήσεις” τους, οι αγώνες για ανθρώπινους ρυθμούς σπουδών, για δημόσια δωρεάν παιδεία για όλους και για πτυχία που κατοχυρώνουν επαγγελματικά δικαιώματα, πρέπει να χτυπηθούν. Κι από πλευράς μας πρέπει να απαντήσουμε με τη συνέχισή τους.

ΚΑΤΩ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΑΤΩ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΚΕΡΑΜΕΩΣ

ΚΑΤΩ Ο ΝΟΜΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ-ΝΟΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟ